Pokolenie Z, Gen Z, Zetki, iGen… Dlaczego akurat o tym pokoleniu jest tak głośno i bywa kontrowersyjne, szczególnie w miejscu pracy? Oczywiście wpływ na to ma fakt, że to pokolenie weszło na rynek pracy, który dopiero uczy się nowych wyzwań stawianych przez Gen Z.


Zetki, są to osoby urodzone w okolicy lat 1997-2012, dorastające bezstresowo w erze cyfrowej, które były świadkiem dynamicznego rozwoju technologii. Posługują się nią błyskawicznie i używają jej w codziennych czynnościach. Mając około 10 lat wiedziały już jak się obsługuje telefon czy komputer, a zaledwie kilka lat później robiły swoje pierwsze kroki na Facebooku czy Instagramie. Można więc powiedzieć, że są niemalże związane z technologią od chwili narodzin.
Osoby z pokolenia Z posiadają bardzo wyraźne cechy charakterystyczne i pełną pulę przeróżnych wartości. Ich obecność w miejscu pracy z pewnością oznacza pewnego rodzaju rewolucję i potrzebę dostosowania się Pracodawców do nowych oczekiwań.

  Pracownicy z pokolenia "Z" wydają się mieć mniej formalne podejście do struktur w miejscu pracy. Niekoniecznie chcą uznawać tradycyjne hierarchie, gdzie władza jest skupiona na najwyższym szczeblu, ponieważ wolą elastyczność i otwartość na pomysły, a przede wszystkim chcą być doceniane i zauważane. Mniej oficjalne podejście wynika z potrzeby swobodności, bez stawiania sztywnych granic, co wpływa na efektywność ich pracy. Bycie wysłuchanym jest istotnym czynnikiem, który je motywuje. Daje to poczucie, że Pracodawca chce się zaangażować i ceni zdanie Pracownika. Stawiane są stereotypy, że Zetki to indywidualiści, którzy dbają głównie o swój rozwój. Okazuje się, że praca zespołowa jest dla wielu z nich zaletą, ponieważ mają stworzoną przestrzeń do współpracy, dążenia do najlepszych rezultatów razem. Daje to możliwość tworzenia burzy mózgów, doskonalenia pomysłów drugiej osoby dzięki świeżemu spojrzeniu na temat. Praca zespołowa może być dla nich silnym bodźcem. Powierzenie odpowiedzialności grupie może dać bardzo pozytywne efekty. Wynika to z tego, że często umniejsza się temu pokoleniu zdolności współpracy, rozwiązywania stawianych problemów czy domykania powierzonych zadań – w rezultacie Zetki wykazują się nietuzinkowym myśleniem co jedynie wzbogaca pracę zespołu. 

Praca zdalna jest dla tego pokolenia czymś naturalnym, jako że wychowane w kulturze Internetu, zna współpracę i komunikację online, niezależnie od odległości czy narodowości. Należy pamiętać, że znaczna część z nich zmuszona była przygotowywać się do np. matury czy pracy dyplomowej w okresie pandemii koronawirusa, kiedy to nauka zdalna była na porządku dziennym. Dlatego mogą proponować współpracę na zasadzie elastycznego grafiku, pracy zdalnej czy hybrydowej, ponieważ potrafią być nawet bardziej efektywne w realizacji obowiązków, gdyż zdają sobie sprawę z korzyści jakie to za sobą niesie. Nauczeni doświadczeniem, wiedzą, że nie będą tracić czasu na dojazdy, dzięki czemu więcej czasu mogliby poświęcić na zdrowy sen czy aktywność fizyczną, która jest tak ważna w zachowaniu zdrowia fizycznego jak i psychicznego. 

Pokolenie Z mocno stawia na równowagę pomiędzy pracą, a życiem osobistym. Chcą, aby praca była elementem bogatego życia, a nie dominującym jego aspektem. Pracodawca może spodziewać się dopytywania o różne świadczone benefity, które umożliwią im lepszy balans między życiem zawodowym a prywatnym. Jest to ambitna grupa ludzi, która wychowywana była na różnych zajęciach pozalekcyjnych. Ich dużym przyzwyczajeniem życiowym jest aktywne spędzanie czasu, rozwijanie pasji i branie udziału w życiu społecznym.

Generacja Z jest pełna pomysłów i zdolności do twórczego myślenia. Jej podejście do rozwiązywania problemów może być zaskakujące. Jest to grupa społeczna, która wiele inspiracji, wzorców, innego sposobu myślenia nauczyła się „online”. Instagram, Facebook, YouTube i inne media społecznościowe są pełne międzynarodowych treści, mentorów, influencerów, którzy zachęcają do samorozwoju oraz pokazują inne, często odmienne, podejście do otaczającej rzeczywistości, z całego świata. Dlatego też przesiąknięte zebraną wiedzą „zewsząd” Zetki są idealnym materiałem do tworzenia innowacyjnych rozwiązań. Jeśli rozpatruje się temat długookresowo, to umiejętność połączenia tej wiedzy z kreatywnością może dać rewelacyjny efekt.

Zdecydowanie dużą wartością dodaną tego pokolenia jest większa tolerancja i wrażliwość na różnorodność. Oznacza to akceptację odmiennych wartości, przekonań i tożsamości. Nie boją się mówić co myślą, mocno stawiają na autentyczność. Co to może oznaczać dla rynku pracy? Zakładając, że firma „A” oferuje ciekawe stanowisko z dobrą pensją, ale identyfikuje się z wartościami sprzecznymi do światopoglądu Zetki, w takiej sytuacji Zetka prędzej zdecyduje się na ofertę firmy „B”, która jest mniej atrakcyjna, ale jest zgodna z jej przekonaniami, gdyż np. jest bardziej otwarta na różnorodność. Rekrutując tę jednostkę należy pamiętać by nie koloryzować, a mówić otwarcie o wartościach i celach firmy.  

   Dlaczego więc jest tyle kontrowersyjnych postów np. na Linkedinie o Zetkach? Problem pojawia się najczęściej na styku generacji Z ze starszymi pokoleniami. Przejawia się to na płaszczyźnie komunikacyjnej pomiędzy pokoleniem X a Z. Wynika to z tego, że w przeciwieństwie do swoich rodziców (często właśnie pokolenia X) czy starszego rodzeństwa (Y), Zetki nie chcą pracować ponad swoje siły. Są to jednostki, dla których zdrowie psychiczne jest ważniejsze od kultu pracy. Potrzebują być motywowane do pracy, a za jej wykonanie nagradzane, co kłóci się z dotychczasowym standardem na wielu rynkach, dlatego starsze pokolenia mogą uznać najmłodszą grupę Pracowników za roszczeniowe. Jeśli Pracownik iGen wykonał polecone zadanie, to dla niego temat nie zakończył się z tym momentem – będzie oczekiwał feedbacku. Nie chodzi tu o zachwalanie, ale o informację zwrotną, w której Zleceniodawca przekaże, czy praca jest poprawnie wykonana, jeśli wykroczyła poza kompetencje - doceniona, a jeśli nie spełniła oczekiwań to konstruktywnie skrytykowana. Konstruktywna krytyka jest bardzo pożądaną umiejętnością, gdyż można nią czasem zmotywować bardziej niż pochwałą.

W omawianej grupie, rekruterzy mogą zauważyć znaczne zmiany w CV, ponieważ ta młoda generacja nie przywiązuje się mocno do miejsca pracy. Ważna jest dla nich możliwość awansu i rozwoju, dlatego jeśli nie widzą takich perspektyw, a firma nie oferuje wystarczających do zatrzymania ich benefitów, są częściej skore do zmiany Pracodawcy w krótkim czasie. Jest to zdecydowanie wada tego pokolenia, ponieważ nie dają możliwości firmie na dostrzeżenie ich i poznanie, a z brakiem odrobiny pokory ciężko może im być odnieść sukces. Inspiracji do nauki sumienności i stabilności w działaniu, Zetki mogą szukać wśród starszych pokoleń.

   Pokolenie Z nie tylko różni się od swoich poprzedników pod względem łatwości w posługiwaniu się technologią, ale niekiedy również pod kątem wartości, postaw i oczekiwań wobec pracy i komunikacji. Aby skutecznie zaangażować tę generację, firmy będą musiały zmierzyć się z wyzwaniem, którym niewątpliwie jest stworzenie otwartego, elastycznego i zróżnicowanego środowiska pracy. Współpraca z pokoleniem Z może wzbogacić każdą organizację, ponieważ Zetki są pełne zapału i kreatywności. Ten zbiór osobowości zaczyna kształtować przyszłość biznesu i społeczeństwa. Także, zamiast oceniać najmłodsze pokolenie Pracowników, Pracodawcy powinni się zastanowić w jaki sposób mądrze wykorzystać ich odmienne podejście do pracy i pomóc im się rozwijać tak, aby ich najlepsze cechy przynosiły korzyści. 
Nadchodzi czas na adaptację i zrozumienie tej dynamicznej generacji, która pragnie tworzyć zmiany na lepsze! W końcu to oni będą przyszłymi liderami.